Nowy rok przynosi kolejną porcję inspirujących analiz, badań i refleksji nad współczesnym bibliotekarstwem. 

okładka czasopisma Przegląd Biblioteczny. Kremowe tło, nazwa tytułu i numer

W pierwszym numerze Przeglądu Bibliotecznego z 2025 roku znalazło się pięć artykułów problemowych poruszających kluczowe zagadnienia z zakresu zarządzania bibliotekami, kompetencji naukowych, roli bibliotek w społeczeństwie oraz promocji czytelnictwa.

Katarzyna Materska w tekście „Ekosystemowe myślenie strategiczne o przyszłości bibliotek” proponuje nową perspektywę w zarządzaniu instytucjami bibliotecznymi, opartą na metaforze ekosystemu. Autorka przekonuje, że biblioteki funkcjonują jako część złożonych sieci społeczno-technologicznych, a ich przyszłość zależy od umiejętności adaptacji, współpracy i innowacyjnego podejścia do lokalnych oraz globalnych wyzwań.

Małgorzata Kisilowska-Szurmińska, Natalia Pamuła i Ewa Głowacka w artykule „Wykorzystanie zasobów naukowych Open Access: kompetencje i potrzeby szkoleniowe badaczy z obszaru nauk o komunikacji społecznej i mediach” przedstawiają wyniki badań dotyczących świadomości i umiejętności polskich naukowców w zakresie korzystania z otwartych zasobów naukowych. Autorki zwracają uwagę na potrzebę intensyfikacji działań edukacyjnych w tym obszarze oraz szerszego promowania otwartej nauki na poziomie uczelni.

Barbara Głębicka-Giza i Adam Wyżyński analizują rolę Biblioteki Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego (FINA) jako instytucji naukowej wspierającej badania filmoznawcze. Artykuł „Biblioteka FINA jako zbiorowy aktor społeczny w rozwoju badań filmoznawczych opartych o źródła” ukazuje znaczenie nadania bibliotece statusu naukowego i jej wkład w rozwój nowoczesnych studiów nad historią kina.

Krzysztof Stachura w artykule „Biblioteki publiczne jako przestrzenie wspierające rozwój dobrostanu” podejmuje temat roli bibliotek w budowaniu dobrostanu jednostek i społeczności. Przedstawia przykłady działań sprzyjających integracji społecznej, przeciwdziałaniu wykluczeniu i wspieraniu zdrowia psychicznego – od warsztatów po grupy wsparcia.

Mariola Antczak i Monika Wachowicz przyglądają się fenomenowi podcastów true crime na YouTube w artykule „Podcasty true crime w serwisie YouTube jako narzędzia promocji książki i bibliotek (2015–2024)”. Autorki wskazują na potencjał tego formatu w popularyzacji literatury oraz promocji bibliotek, sugerując nowe ścieżki współpracy z twórcami treści internetowych.

W dziale Recenzje i przeglądy piśmiennictwa znalazły się m.in.:

  • recenzja książki „Prezentacje multimedialne w wystąpieniach naukowych. Nauka – dydaktyka – praktyka” pod red. Marioli Antczak (rec. Andrzej Wałkówski),
  • Przegląd piśmiennictwa krajowego (Barbara Koryś),
  • Z lektur zagranicznych (Jacek Wojciechowski).

Tradycyjnie, dział „Z życia SBP” przynosi aktualne informacje o działaniach podejmowanych przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich.

Na łamach numeru znalazło się także wspomnienie o Profesorze Jacku Wojciechowskim, autorstwa Palomy Korycińskiej. To poruszający tekst o wybitnym naukowcu, związanym z Uniwersytetem Jagiellońskim, ale przede wszystkim oddanym bibliotekarstwu orędowniku jego społecznej i kulturowej wartości.

Zachęcamy do lektury i refleksji nad rolą bibliotek we współczesnym świecie – zarówno jako instytucji naukowych, społecznych, jak i promotorów kultury i wiedzy.