26 marca 2024 r. mija 25 rocznica śmierci doktora Józefa Czerniego (1915-1999), jednego z czołowych bibliotekarzy naukowych bibliotek technicznych, zasłużonego dla bibliotekarstwa i informacji naukowej, organizatora i racjonalizatora pracy bibliotecznej, starszego kustosza dyplomowanego, wieloletniego dyrektora Biblioteki Politechniki Krakowskiej, nauczyciela akademickiego, aktywnego działacza Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
W latach 1937-1939 studiował polonistykę na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie i jednocześnie muzykologię i etnografię muzyczną w wileńskim Konserwatorium Muzycznym. Brał udział w kampanii wrześniowej, walczył w obronie Wilna, za co został skazany na 15 lat więzienia, z którego wyszedł po wkroczeniu wojsk rosyjskich. W 1945 r. został ponownie aresztowany i zesłany do Workuty. Po powrocie w 1946 r. do Polski osiadł w Szczecinie. Od 1947 r. kontynuował studia na UMK w Toruniu, zakończone tytułem magistra, w 1971 r. obronił doktorat na Wydziale Filologii Polskiej i Słowiańskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
Karierę zawodową rozpoczął w 1951 r. jako kierownik Biblioteki Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie, przekształconej w Politechnikę Szczecińską. Po uzyskaniu tytułu bibliotekarza dyplomowanego został od stycznia 1956 r. dyrektorem Biblioteki Politechniki Śląskiej w Gliwicach, a następnie, od września 1961 r. dyrektorem Biblioteki Politechniki Krakowskiej, którą kierował do stycznia1983 r.
Jako dyrektor dążył do wprowadzenia nowoczesnej organizacji pracy i obsługi użytkowników z zastosowaniem mechanizacji i automatyzacji. Nawiązując współpracę z bibliotekami i ośrodkami informacji naukowej w kraju i za granicą uczestniczył w pracach dotyczących projektowania systemów informatycznych w bibliotekach naukowych. Brał udział w opracowywaniu koncepcji Systemu Informacji Naukowej, Technicznej i Organizacyjnej (SINTO), zapoczątkował prace nad budową Zautomatyzowanej Uczelnianej Biblioteki Informacji Naukowej (ZUBIN). Był autorem regionalnego systemu informacyjnego KRAKUS, obejmującego biblioteki naukowe Krakowa i Bibliotekę Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach.
Dużą wagę przykładał do dydaktyki bibliotecznej, prowadząc szkolenia studentów i pracowników uczelni oraz studentów bibliotekoznawstwa Instytutu Filologii Polskiej WSP w Krakowie. Był autorem wielu publikacji z zakresu teorii i praktyki bibliotekarstwa.
W latach 1957-1960 oraz 1972-1976 był członkiem Prezydium ZG SBP, a w latach 1976-1979 wiceprzewodniczącym; w latach 1957-1960 przewodniczył Sekcji Bibliotek Naukowych. Współpracował z Komisją Budownictwa i Wyposażenia Bibliotek.
E.D.
Zob. też:
Lang Ewa: Józef Czerni (1915-1999) ─ dyrektor bibliotek uczelni technicznych. W: Bibliotekarze bibliotek specjalnych. Warszawa : SBP, 2007, s. 15-20 (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 10)