Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi otrzymała od Samorządu Województwa Łódzkiego dofinansowanie na projekt realizowany w Roku Reymonta 2025.
Przedsięwzięcie inspirowane jest dziełem „Ziemia obiecana” oraz innymi utworami pisarza. Organizatorzy proponują propagowanie twórczości autora w niekonwencjonalnej odsłonie i poszerzanie pola interpretacji jego dzieł poprzez działania performatywne związane z tworzeniem dźwięków, dzieł plastycznych i dyskusji.
W XIX wieku sprowadzono do Łodzi, na zamówienie Karola Scheiblera, ogromną maszynę parową, transportowaną drogą morską z Belgii. Kiedy ją złożono i uruchomiono - niepiśmienni robotnicy fabryk nie mogli uwierzyć, by taki kolos mógł być ludzką ręką uczyniony. Zaczęto więc szeptać o nadprzyrodzonych siłach, które po fabryce grasują i maszyny napędzają… Ta XIX- wieczna opowieść o mityzowanej, mistycznej ingerencji bytów niematerialnych w tryb działania maszynerii fabrycznej wspaniale koresponduje z opisami industrialnej Łodzi z „Ziemi obiecanej”, gdzie niejednokrotnie fabryki przyrównywane są do olbrzymiego cielska potwora, który oddycha dymem.
Twórcy projektu zakładają, że obrazy miasta ulegną zderzeniu z krajobrazami Lipiec Reymontowskich, gdzie rytm pracy i wypoczynku wyznaczają nie dźwięki dzwonów fabrycznych, lecz tętno przyrody.
Wydarzenia podzielono na tzw. „akty”
Akt odjazdowy – przybliżenie seniorom z województwa łódzkiego postaci i twórczości W. S. Reymonta oraz pokazanie im śladów obecności noblisty na terenie ziemi łódzkiej. Przy okazji promocji pisarza promujemy piękno naszego regionu. Zaplanowano wyjazd do Lipiec Reymontowskich oraz przejazd do Prażek. W trakcie podróży przewidziano akcję głośnego czytania fragmentów „Ziemi Obiecanej” i „Chłopów” oraz quizy, zgadywanki i mini-konkursy.
Akt filmowy – videocast „Ziemia obiecana a Łódź” przybliżający łódzkie wątki i miejsca w powieści „Ziemia obiecana”.
Akt filmowy nr 2 – film promocyjny w rocznicę ślubu Reymonta z Aurelią Szabłowską nawiązujący do listu pisarza, który jest przechowywany w Dziale Zbiorów Specjalnych.
Akt onlinowy – wystawa online popularyzująca twórczość Reymonta i zbiory Biblioteki.
Akt happeningowy – happening poświęcony „Chłopom”.
Akt plastyczny – warsztaty plastyczne – uczestnicy warsztatu, stworzą z olbrzymich kartonów smoki - fabryki, które przy pomocy maszyny wytwarzającej dym, podświetlone kolorowymi reflektorami będą tworzyć scenografię dla kolejnych wydarzeń. Warsztat rozpocznie się od czytania na głos wybranych fragmentów „Ziemi obiecanej” traktujących o wyglądzie i funkcjonowaniu fabryki. Warsztaty rodzinne.
Akt wokalny – międzypokoleniowy warsztat wokalny. Uczestnicy będą uczyć się pieśni śpiewanych dawniej wśród mieszkańców fabryk (np. utwór „Fabryczna Dziewczyna”) oraz ludowych pieśni ziemi rawskiej (utworów śpiewanych dawniej w Lipcach Reymontowskich). Efektem warsztatu ma być poza nauką pieśni także świadomość różnic w repertuarze muzycznym wsi i miasta w czasach bliskich Reymontowi.
Akt dyskusyjny – dyskusja z udziałem specjalistów wielu dziedzin (literaturoznawcy, antropologa kultury, łódzkich aktywistów i artystów) wokół tematu: >>Łódź – pomiędzy „złym miastem” a Ziemią Obiecaną – rys historyczny a teraźniejszość<<.
Akt improwizacji muzyką – warsztat improwizacji dźwiękiem – muzycy będą wspólnie z uczestnikami warsztatu eksperymentować dźwiękiem, szukając odgłosów fabrycznego miasta czasów Reymonta. W poszukiwaniach będą towarzyszyć im fragmenty „Ziemi Obiecanej” z opisem zarówno fabryk jako olbrzymiej bestii jak i codziennych odgłosów miejskiego gwaru. Efektem pracy będzie nagrana za pomocą lupera (urządzenie do nakładania ścieżek dźwiękowych) warstwa muzyczna używana w kolejnych aktach. Warsztat międzypokoleniowy.
Akt grywalny – gra biblioteczna o W. S. Reymoncie dla dzieci, przybliżająca postać i twórczość noblisty.
Akt performerski – performatywne czytanie fragmentów „Ziemi obiecanej” i „Chłopów”, warsztat jest przeznaczony dla osób powyżej 13 roku życia. Na bazie słów-kluczy uczestnicy będą tworzyć własne etiudy teatralne w oparciu o słowa – klucze i w oparciu o własnoręcznie wykonane kolaże.
Akt finałowy – performance muzyczny, dźwiękowa wędrówka z fabryk ziemi obiecanej poprzez zatłoczone ulice, pociągiem ku Lipcom Reymontowskim i powrócimy znów do Fabrycznej Łodzi. Za pomocą dźwięków stworzymy rodzaj „alternatywnej przeszłości”, inspirowanej zarówno utworami Reymonta, jak i wierzeniami w nadprzyrodzone moce władające maszynami. Performance będzie inspirowany dźwiękami fabryk, maszyn i codziennego życia zbiorowego bohatera „Ziemi Obiecanej”, czyli pracowników fabryk.
Dla projektu została założona zakładka na stronie internetowej Biblioteki, gdzie zamieszczane są informacje o poszczególnych etapach realizacji: Fabrika Mistika
Zapraszamy do udziału w wydarzeniach w Roku Reymonta 2025.
Wydarzenie objęte patronatem medialnym portalu sbp.pl